Oleh Prof Madya Ir Ts Dr Saifulnizan Jamian dan Ts Inv Mahmod Abd Hakim Mohamad

Bidang Kejuruteraan Mekanikal adalah salah satu bidang yang paling luas dan serba boleh dalam dunia kejuruteraan.

Lulusan Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal mempunyai peluang kerjaya yang luas dalam pelbagai industri seperti pembuatan, automotif, tenaga dan banyak lagi.

Fokus utama adalah prospek kerjaya bagi lulusan kejuruteraan mekanikal, termasuk statistik unjuran keperluan kerja dalam 10 tahun akan datang, serta peranan institusi pendidikan dalam menyediakan pendidikan berkualiti.

Unjuran keperluan kerja

Menurut laporan dari TalentCorp Malaysia, kejuruteraan mekanikal adalah salah satu bidang yang termasuk dalam Senarai Pekerjaan Kritikal (COL) di Malaysia.

Ini menunjukkan bahawa terdapat permintaan yang tinggi untuk jurutera mekanikal di negara ini.

Jabatan Sumber Manusia Malaysia juga menyatakan bahawa permintaan untuk jurutera mekanikal dijangka meningkat sebanyak 24% dalam tempoh 10 tahun akan datang, dari 58,000 kepada 72,000 pekerjaan1.

Laporan dari Career Cube juga menyokong unjuran ini dengan menyatakan bahawa bidang kejuruteraan, termasuk kejuruteraan mekanikal, akan terus menjadi tumpuan utama dalam tempoh 10 tahun akan datang.

Ini disebabkan oleh perkembangan pesat dalam teknologi dan keperluan untuk inovasi dalam industri.

Peranan MTUN dan universiti awam

Malaysia Technical University Network (MTUN) yang terdiri daripada universiti-universiti teknikal memainkan peranan penting dalam menyediakan pendidikan berkualiti dalam bidang kejuruteraan mekanikal.

Universiti-universiti dalam MTUN termasuk Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM), Universiti Malaysia Perlis (UniMAP), Universiti Teknikal Malaysia Melaka (UTeM), Universiti Malaysia Pahang (UMPSA), dan Universiti Kuala Lumpur (UniKL).

MTUN menyediakan tempat belajar yang lebih ramai berbanding universiti awam lain, memastikan lebih banyak pelajar mendapat peluang untuk melanjutkan pengajian dalam bidang kejuruteraan mekanikal.

Selain MTUN, terdapat beberapa universiti awam lain di Malaysia yang menawarkan program kejuruteraan mekanikal berkualiti tinggi. Antaranya termasuk Universiti Malaya (UM), Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Universiti Sains Malaysia (USM), Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM), dan Universiti Putra Malaysia (UPM).

Atribut yang ditetapkan oleh EAC

Untuk memastikan kualiti program kejuruteraan mekanikal, Engineering Accreditation Council (EAC) yang berada di bawah Board of Engineers Malaysia (BEM) menetapkan 11 atribut yang perlu dipenuhi oleh graduan kejuruteraan.

Atribut-atribut ini diperkenalkan pada tahun 2024, menggantikan 12 atribut sebelumnya, dan diselaraskan dengan keperluan semasa industri serta aspek masyarakat dan persekitaran. Atribut-atribut ini adalah:

1. Pengetahuan kejuruteraan: Graduan perlu mempunyai pengetahuan yang mendalam dalam bidang kejuruteraan mekanikal.

Pengetahuan ini adalah asas kepada semua aktiviti kejuruteraan dan memastikan graduan mampu memahami dan mengaplikasikan prinsip-prinsip kejuruteraan dalam situasi sebenar.

2. Kemahiran analisis: Graduan perlu mampu menganalisis masalah kejuruteraan dengan menggunakan prinsip-prinsip asas kejuruteraan.

Kemahiran ini penting untuk mengenal pasti, memahami dan menyelesaikan masalah yang kompleks dalam bidang kejuruteraan.

3. Reka bentuk dan pembangunan: Graduan perlu mampu mereka bentuk dan membangunkan sistem atau produk kejuruteraan yang memenuhi keperluan tertentu.

Kemahiran ini memastikan graduan mampu menghasilkan penyelesaian yang inovatif dan praktikal.

4. Kemahiran penyelidikan: Graduan perlu mampu menjalankan penyelidikan untuk menyelesaikan masalah kejuruteraan.

Penyelidikan adalah penting untuk perkembangan teknologi dan inovasi dalam bidang kejuruteraan.

5. Penggunaan alat kejuruteraan: Graduan perlu mahir menggunakan alat dan teknologi kejuruteraan terkini.

Kemahiran ini memastikan graduan mampu bekerja dengan peralatan dan teknologi yang digunakan dalam industri.

6. Kemahiran komunikasi: Graduan perlu mampu berkomunikasi dengan berkesan dalam bentuk lisan dan tulisan.

Kemahiran komunikasi adalah penting untuk bekerjasama dengan rakan sekerja, menyampaikan idea dan melaporkan hasil kerja.

7. Kerjasama berpasukan: Graduan perlu mampu bekerja dalam pasukan untuk mencapai matlamat bersama.

Kerjasama berpasukan adalah penting dalam projek kejuruteraan yang melibatkan pelbagai disiplin dan kepakaran.

8. Etika profesional: Graduan perlu memahami dan mengamalkan etika profesional dalam bidang kejuruteraan.

Etika profesional memastikan graduan bertindak dengan integriti dan tanggungjawab dalam semua aspek kerja mereka.

9. Pengurusan projek: Graduan perlu mampu menguruskan projek kejuruteraan dengan berkesan.

Kemahiran pengurusan projek adalah penting untuk memastikan projek dijalankan dengan lancar, mengikut jadual dan dalam bajet yang ditetapkan.

10. Pembelajaran sepanjang hayat: Graduan perlu mempunyai kesedaran tentang pentingnya pembelajaran sepanjang hayat untuk terus berkembang dalam bidang kejuruteraan.

Pembelajaran sepanjang hayat memastikan graduan sentiasa mengikuti perkembangan terkini dalam teknologi dan amalan kejuruteraan.

11. Kesedaran sosial dan alam sekitar: Graduan perlu mempunyai kesedaran tentang impak sosial dan alam sekitar dari aktiviti kejuruteraan.

Kesedaran ini memastikan graduan mempertimbangkan aspek sosial dan alam sekitar dalam reka bentuk dan pembangunan produk atau sistem kejuruteraan.

Peluang kerjaya

Lulusan Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal mempunyai pelbagai peluang kerjaya dalam industri yang boleh diklusterkan kepada beberapa kategori utama:

1. Industri pembuatan dan automotif:

Jurutera mekanikal memainkan peranan penting dalam reka bentuk, pembangunan dan pengeluaran produk.

Mereka terlibat dalam proses pembuatan dari awal hingga akhir, memastikan produk yang dihasilkan memenuhi standard kualiti yang ditetapkan.

Kerjaya dalam kategori ini termasuk Jurutera Automotif, Jurutera Pembuatan, Jurutera Proses, dan Jurutera Reka Bentuk.

2. Industri tenaga dan alam sekitar:

Jurutera mekanikal diperlukan dalam industri tenaga untuk merancang dan mengurus sistem tenaga yang efisien.

Mereka terlibat dalam pembangunan teknologi tenaga boleh diperbaharui seperti tenaga angin dan solar.

Kerjaya dalam kategori ini termasuk Jurutera Tenaga, Jurutera Kecekapan Tenaga, dan Jurutera Alam Sekitar.

3. Industri aerospace dan pertahanan:

Dalam industri aerospace, jurutera mekanikal bekerja pada reka bentuk dan pembangunan pesawat dan sistem penerbangan.

Mereka memastikan bahawa pesawat yang dihasilkan adalah selamat dan efisien. Kerjaya dalam kategori ini termasuk Jurutera Aerospace, Jurutera Aeronautik, dan Jurutera Astronautik.

4. Industri penyelidikan dan pembangunan:

Banyak jurutera mekanikal terlibat dalam penyelidikan dan pembangunan untuk mencipta teknologi baru dan memperbaiki teknologi yang sedia ada.

Mereka bekerja di makmal penyelidikan, universiti dan syarikat teknologi. Kerjaya dalam kategori ini termasuk Jurutera Penyelidikan, Jurutera Pembangunan Produk dan Jurutera Nanoteknologi.

4. Industri perkhidmatan dan pengurusan:

Jurutera mekanikal juga boleh bekerja dalam bidang perkhidmatan dan pengurusan, termasuk pengurusan projek, pengurusan pengeluaran dan pengurusan kualiti.

Kerjaya dalam kategori ini termasuk Pengurus Projek, Pengurus Pengeluaran dan Pakar Kawalan Kualiti.

Secara kesimpulannya, prospek kerjaya bagi lulusan Sarjana Muda Kejuruteraan Mekanikal adalah sangat cerah.

Dengan permintaan yang tinggi untuk jurutera mekanikal di Malaysia dan di seluruh dunia, graduan dalam bidang ini mempunyai peluang yang luas untuk membina kerjaya yang berjaya.

Institusi seperti UTHM, UniMAP, UTeM, UMPSA, UniKL, UM, UTM, USM, UKM, dan UPM memainkan peranan penting dalam menyediakan pendidikan berkualiti dan latihan praktikal yang diperlukan untuk melahirkan graduan yang berdaya saing dan berkemahiran tinggi.

Dengan perkembangan pesat dalam teknologi dan keperluan untuk inovasi, jurutera mekanikal akan terus menjadi aset penting dalam pelbagai industri.

-- BERNAMA

Prof Madya Ir Ts Dr Saifulnizan Jamian ialah Ketua Jabatan, Jabatan Kejuruteraan Mekanikal, Fakulti Kejuruteraan Mekanikal Dan Pembuatan, Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) dan Ts Inv Mahmod Abd Hakim Mohamad ialah Pensyarah Kanan, Jabatan Kejuruteraan Mekanikal, Pusat Pengajian Diploma, Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM).