Penculikan siber (cyber kidnapping) merujuk kepada satu bentuk pencerobohan yang mana penjenayah menggunakan tipu helah, manipulasi, dan teknologi untuk mencipta persepsi palsu bahawa seseorang telah diculik atau berada dalam keadaan bahaya segera. Berbeza dengan penculikan tradisional, yang mana mangsa diculik secara fizikal, penculikan maya mengeksploitasi taktik psikologi untuk mengeksploit duit tebusan daripada keluarga atau orang yang disayangi mangsa.
Pelbagai kaedah penculikan siber
Dalam skim penculikan siber yang tipikal, penjenayah mungkin menggunakan pelbagai kaedah seperti panggilan telefon, mesej teks atau media sosial untuk berkomunikasi dengan keluarga mangsa. Mereka sering menggunakan ugutan, paksaan dan manipulasi rakaman audio untuk membuat kelihatan seperti mangsa dalam bahaya atau ditawan. Matlamatnya adalah untuk mencipta rasa cemas dan takut, yang membawa keluarga mangsa untuk mematuhi tuntutan wang tebusan.
Skim penculikan siber boleh menjadi sangat menyedihkan bagi mangsa dan keluarga mangsa kerana sering melibatkan senario meyakinkan dengan memanipulasikan emosi mangsa. Adalah penting bagi individu terlibat untuk kekal tenang, mengesahkan keselamatan orang yang disayangi dan menghubungi pihak berkuasa jika mengesyaki menjadi sasaran skema penculikan siber. Selain itu, tingkatkan kesedaran tentang jenis penipuan ini dengan mendidik orang ramai tentang cara mengenal pasti penipuan-penipuan dan cara bertindak balas dalam menghadapinya. Dengan ini, kesedaran tersebut berupaya membantu mencegah terjadinya penipuan penculikan siber.
Penculikan siber adalah satu jenis skema penipuan yang boleh berlaku di mana-mana negara, termasuk Malaysia. Walaupun mungkin tidak ada laporan meluas mengenai penculikan siber khususnya di Malaysia, adalah penting bagi penduduk di negara ini untuk sedar akan penipuan ini dan tahu bagaimana untuk melindungi diri daripada menjadi mangsa.
Dengan adanya kemudahan teknologi kecerdasan buatan pada masa ini, ia berupaya memudahkan dan melancarkan lagi aktiviti penculikan siber. Penggunaan kecerdasan buatan berupaya menjadikan jenayah ini satu ancaman kritikal kerana teknologi kecerdasan dapat dimanfaatkan oleh penjahat siber untuk memperkuat serangan mereka dengan pengintipan maklumat mangsa, pemalsuan suara dan wajah, pengunaan kaedah serangan phising yang lebih canggih, laksanakan jenayah ini dengan cara kendiri atau automatik dengan penggunaan aplikasi mahupun membuat analisa aktiviti jenayah yang dilakukan.
Berikut adalah beberapa langkah yang boleh diambil oleh individu di Malaysia untuk menjaga diri daripada penculikan siber:
Walaupun penculikan maya boleh menjadi pengalaman yang menakutkan, pengetahuan dan persediaan dapat membantu individu di Malaysia dan tempat lain untuk mengelak daripada menjadi mangsa penipuan ini. Dengan kekal berwaspada dan mengikut amalan terbaik dan selamat ketika melakukan aktiviti dalam talian, kita boleh melindungi diri sendiri dan orang yang disayangi daripada kerosakan kewangan dan emosi.
-- BERNAMA
Dr Firkhan Ali Hamid Ali ialah Pensyarah Kanan, Jabatan Keselamatan Maklumat dan Teknologi Web, Fakulti Sains Komputer dan Teknologi Maklumat, Univeristi Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM).