Tadbir Urus Baik Perlu Penguasaan Undang-undang, Sejarah - Wan Junaidi

SIBU, 30 Ogos (Bernama) -- Keberkesanan tadbir urus bergantung kepada pemahaman yang mendalam mengenai undang-undang perlembagaan serta konteks sejarah di sebalik setiap dasar dan perundangan, kata Yang Dipertua Negeri Sarawak Tun Dr Wan Junaidi Tuanku Jaafar.

Dalam syarahan bertajuk “Understanding Governance through the Lens of Law and History” di Universiti Teknologi Sarawak (UTS) di sini hari ini, beliau berkata kuasa kerajaan Persekutuan dan negeri ditentukan serta dihadkan oleh Perlembagaan Persekutuan.

Beliau berkata Perkara 74 hingga 77 memperincikan senarai Persekutuan, negeri-negeri dan bersama, manakala Perkara 77 meletakkan residual matters di bawah bidang kuasa negeri.

“Sejak bertahun-tahun, persoalan kelayakan menggubal undang-undang timbul apabila undang-undang dilihat melangkaui senarai berkenaan,” katanya sambil menambah bahawa perkara sedemikian harus dikaji dengan teliti berdasarkan Perlembagaan dan sejarah peruntukan yang berkaitan.

Mengulas mengenai kerangka perlembagaan Sarawak, beliau berkata kuasa eksekutif terletak pada Yang Dipertua Negeri atau TYT, yang perlu bertindak berdasarkan nasihat Kabinet Negeri.

Mengenai pelantikan dan tempoh jawatan Premier, beliau berkata TYT melantik seorang ahli yang mendapat sokongan majoriti dalam Dewan Undangan Negeri (DUN), dan sebarang perubahan kepimpinan perlu ditentukan di dewan berkenaan.

Beliau berkata undang-undang negeri yang diluluskan oleh DUN memerlukan perkenan TYT.

Berbeza pada peringkat Persekutuan selepas 1994, Sarawak tidak mengikut peruntukan penguatkuasaan automatik, dan Ketua Negeri boleh mendapatkan maklumat tambahan sebelum memberi perkenan. 

Wan Junaidi menggesa pembuat dasar dan pentadbir supaya kembali meneliti objektif asal undang-undang dan program, dan bukannya sekadar meneruskan amalan. 

Instrumen pembangunan negara dan dasar perumahan pada peng­amatan beliau menuntut pematuhan kepada objektif asal bagi memastikan hasil yang saksama. 

Mengenai Perjanjian Malaysia 1963 (MA63), beliau mengimbau perkembangan bersejarah daripada Jawatankuasa Antara Kerajaan sehingga kepada pindaan perlembagaan, langkah pengiktirafan yang dilaksanakan baru-baru ini memperkukuh kerangka hubungan antara negeri dan Persekutuan.

“Memahami instrumen dan sebab sesuatu peruntukan diwujudkan adalah penting sekiranya kita mahu merealisasikan aspirasi asalnya,” katanya.

Wan Junaidi yang turut berkongsi pandangan ketika menerajui portfolio undang-undang berkata pembaharuan lebih berdaya tahan sekiranya berpaksikan mandat jelas serta kawalan dan imbangan institusi, sambil menambah pemimpin masa kini dan akan datang perlu menganggap jawatan di sektor awam sebagai satu amanah.

“Tadbir urus bukan hanya tentang kuasa tetapi mencakupi impian, niat dan tujuan yang termaktub dalam undang-undang. Baca, fahami, laksanakan,” katanya.

Majlis itu turut menyaksikan pelancaran karya terbaharu Wan Junaidi, iaitu ‘Teriso’s Little Star’ dan ‘Silence’, menggambarkan sisi berbeza perjalanan hidupnya. 

‘Teriso’s Little Star’ diinspirasikan daripada pengalaman zaman kanak-kanak yang membesar di Kampung Pendam dan Teriso, manakala ‘Silence’ satu antologi puisi hasil kolaborasi dengan Diana Ningkan dan Yusuf Mustanir yang kebanyakannya berkisar daripada pengalaman hidup. 

Terdahulu, Dr Fetelyana Nor Pazilah mengendalikan sesi wacana mengenai buku terbitan UTS Centre for Publication itu, dengan ahli panel terdiri daripada Rajah Murugaiah, Nadira Abdul Rahman, Prof Dr Mohd Zainal Munshid Harun dan IDr Annie Jaid Parker.

Antara yang hadir isteri Wan Junaidi, Toh Puan Fauziah Mohd Sanusi dan Menteri Pendidikan, Inovasi dan Pembangunan Bakat negeri Datuk Seri Roland Sagah Wee Inn dan Menteri Pembangunan Wanita, Kanak-Kanak dan Kesejahteraan Komuniti negeri Datuk Seri Fatimah Abdullah.

-- BERNAMA